Oorlogsmuseum Ossendrecht
Putseweg 60
4641 SL Ossendrecht
Telefoon: 0031 (0)164-67 45 34
We beginnen met 1939. Er is oorlogsdreiging in Europa, maar Nederland is neutraal en gaat rustig slapen. De mariniers, de marechaussee en de politietroepen bewaken de grenzen, strategische punten en het koningshuis. Het uniform van de Marechaussee was van oom Sjaan. Hij kon op dat moment nog niet weten wat hem in de oorlog nog verder zou overkomen.
In de mobilisatietijd moesten de militairen overal hun ‘bivak’ opslaan. Dit deden ze in scholen, gemeentehuizen, boeren schuren en zelfs particuliere huizen. Dit werd inkwartiering genoemd. De foerier is verantwoordelijk voor de uitgave en de inname van kleding en uitrusting. Zijn verblijf heette de ‘rustkamer’. De luitenant van Dissel heeft een nieuw uniform besteld. Toen de oorlog uitbrak was het nog maar half af.
Reeds op 10 mei 1940, de eerste dag van de oorlog, kwamen de eerste Franse militairen het zuiden van het land binnen (in totaal zijn er twee divisies gekomen) om ons tegen de Duitsers te helpen. De Fransen hebben dapper gevochten. Enkele honderden zijn gesneuveld en begraven te Kapelle (Zeeland). Naast de Fransen kwamen ook een aantal Belgische soldaten ons helpen. In het museum staan een soldaat van de Ardennerjagers en een luitenant generaal, de hoogste rang in het Belgische leger, net als Koning Leopald III.
Toen de oorlogsdreiging toenam werd in september 1939 het leger gemobiliseerd. De lichtingen waren van 1924 tot en met 1939. De mobilisatie wordt uitgebeeld in de scène met een trein. Zo werden de soldaten vervoerd, ieder naar zijn oorlogsbestemming.
Er werd geoefend met drie zware watergekoelde mitrailleurs: De Vickers (E), de Schwarzlose (O) en de Maxim (D). De Maxim staat op een mitrailleurkar, die aanvankelijk door honden werd getrokken. In 1940 werd dit echter door soldaten gedaan. De Lewis mitrailleur staat op een luchtdoelsteun, waardoor deze gebruikt kan worden tegen vliegtuigen.
Op diverse plaatsen landden op 10 mei 1940 Duitse parachutisten in ons land. Het was een grote verassing. Hier en daar werden overwinningen geboekt. Bij Den Haag (Ypenburg) ging het mis voor de Duitsers. Het was de bedoeling dat de regering en de koningin gevangen genomen zouden worden. In plaats daarvan werden er echter ongeveer 1200 Duitse parachutisten gevangen genomen en via IJmuiden naar Engeland gebracht. Dit was een groot succes voor de Nederlandse militairen.
Deze grote scène symboliseert de snelle verovering van de Duitse legers van heel West-Europa in 1940. De eerste verkenners op motorfietsen hebben Nederlandse militairen ontwapend. Verder zijn er de SS-infanteristen in hun camouflagekleding, die toen heel modern was. Een 3,7cm PaK kanon gaat mee om eventuele aanvallen van tanks of pantserwagens af te slaan. Telefoons en ander verbindingsmateriaal hielden de communicatie in stand.
De Atlantik Wall was een Duitse verdedigingslinie die van Noorwegen tot de Spaanse grens liep. De nagebouwde bunker is een mitrailleurbunker van het type Regelbau H630. Alle voorwerpen in de bunker, zoals deuren, overdrukventielen, luchtverversing en bewapening zijn origineel en afkomstig uit bestaande of gesloopte bunkers.
De Duitsers zijn heer en meester in het heel West-Europa en gedragen zich ook als de overwinnaars. De volkswagen, zogenaamd Kübelwagen, staat dominant in het midden, omringd door SS’ers. In de hoek staat verder een 2cm Flak 38 luchtafweerkanon met bemanning. Op de achtergrond staat een bunker, als symbool van de start van de bouw van de Atlantik Wall.
Deze groep parachutisten van de zgn. Kamfgruppe von der Heydte was gelegen in de omgeving Ossendrecht, Hoogerheide en Woensdrecht. Hun taak het openhouden van de doorgang van de Duitse troepen vanuit Zeeland naar de rest van Nederland (de evacuatie van het Duitse 15e leger).
De Engelse en Amerikaanse parachutisten hadden tot taak de wegen en bruggen te veroveren tussen Eindhoven en Arnhem. Bij Arnhem was de Duitse tegenstand zo hevig, dat de Engelsen de brug niet konden behouden. Dit was mede het gevolg van het ontsnappen uit Frankrijk van het bovengenoemde 15eDuitse leger.
Vanuit een dergelijke zgn. Leitstand werden vier zware 10.5cm Flak kanonnen aangestuurd. Rond de Scheldemonding bij Vlissingen en Breskens waren vier van deze batterijen gelegerd. De kanonnen zelf waren ondergebracht onder stalen koepels, om de bediening van de stukken te beschermen tegen scherven van eigen vuur.
Op strategische punten werden soms in of op bunkers stalen koepels gebouwd met diverse schietgaten voor mitrailleurs. In Vlissingen waren bijvoorbeeld drie van dergelijke bunkers gebouwd. Één van deze bunkers staat nog steeds op het havenhoofd van de buitenhaven. Deze heeft zes schietgaten. De bunker in het museum heeft drie schietgaten. De bunker is voorzien van een MG-34 met een speciaal bolaffuit. Deze is verrijdbaar van het ene schietgat naar het andere.
Generaal Daser was commandant in Middelburg. Hij werd met een list tot overgave gedwongen. In deze scène wordt hij door de Engelse majoor Johnson (die zich als kolonel voorgedaan had) naar buiten geleid, vanuit zijn hoofdkwartier op de Dam in Middelburg.
n de fotogalerij zijn onder andere exclusieve foto’s te zien uit het dagboek van de Canadese chirurg Hillsman. De Rode Kruis vlag die deze dokter gebruikt heeft bij West-Kapelle is ook in het museum te zien.
De aanval van de commando’s heeft plaatsgehad in Vlissingen en West-Kapelle op 1 november 1944. Aan deze aanvallen deden commando’s mee uit Noorwegen, België, Nederland, Frankrijk en Engeland. Verder werden zij bijgestaan door militairen uit Schotland en Canada. In deze scène zien wij diverse commando’s oprukken door de duinen, nadat de meeste mijnen opgeruimd waren.
Deze radiokamer is zojuist door de Duitsers verlaten, nadat ze hem “geboobytrapped” hebben. Dus ook na de eigenlijke strijd zijn er nog heel wat slachtoffers gevallen door dit soort tuig, mijnen en ander soort munitie.
Eindelijk, na een lange bezettingstijd, is het uur der bevrijding gekomen. De Duitsers hebben zich overgegeven en staan met de handen omhoog. Hun wapens liggen op de grond en de Canadezen nemen er even hun gemak van om een goede pot thee te zetten. Op de achtergrond staan nog verschillende andere Engelse soldaten. Naast de Canadezen staat een van de bekendste voertuigen uit de Tweede Wereldoorlog, de Willyz Jeep.